در خلال مطالب گذشته گفتیم قریش هر ساله کاروانى تجارتى به شام مى‏فرستاد و اموال تجارتى خود را از قبیل پوست، کشمش، نقره و غیره بدانجا مى‏بردند و در مقابل خوار و بار، مواد غذایى، پارچه و غیره خریدارى کرده و به حجاز مى‏آوردند و چنانکه در قرآن کریم نیز ⁽¹⁾ بدان اشاره شده آنها دو مسافرت تجارتى در سال داشتند یکى در تابستان و یکى در زمستان، در تابستان که هوا گرم بود به سوى شام و در زمستان به یمن مى‏رفتند چنانکه قبلا نیز اشاره شد.

وضع آب و هوا و مساعد نبودن سرزمین حجاز براى کشت و زرع این مسافرتها را براى آنان به صورت اجبارى در آورده بود و آنان براى امرار معاش و ادامه زندگى ناچار به مسافرت و تجارت بودند. پس از جنگ بدر و شکست قریش، مسافرت به شام و حرکت دادن کاروان بدان سو با خطر برخورد با مسلمانان که در نواحى یثرب سکونت داشتند، مواجه شد بخصوص که قبایل اطراف نیز با پیغمبر اسلام پیمان بسته بودند و قریش نیز که ناچار به ادامه مسافرت به شام و تجارت بودند به پیشنهاد اسود بن مطلب راه کاروان را از ساحل دریا به راهى که به سوى عراق مى‏رفت تغییر دادند و دلیلى هم که اسود بن مطلب براى پیشنهاد خود آورد این بود که گفت: راه عراق کوهستانى است و بیابانهاى وسیعى دارد و مسلمانان بدان بیابانها وارد نخواهند شد.

بدین ترتیب کاروان قریش که ابو سفیان نیز در میان آنها بود با کالایى که قیمت آن به‏صد هزار درهم مى‏رسید به سوى شام حرکت کرد، و خبر آن به گوش مسلمانان رسید و رسول خدا(ص)زید بن حارثه را با صد سوار مامور کرد سر راه آنها بروند و آنها نیز تا جایى به نام‏«قردة‏»پیش رفتند و در آنجا به کاروان مزبور برخوردند و بر آنها حمله برده و شتران و اموال ایشان را گرفته به مدینه آوردند و ابو سفیان و افراد دیگرى نیز که همراه کاروان بودند ناچار به فرار شده به مکه بازگشتند و بدین ترتیب بزرگترین غنیمت نصیب مسلمانان گردید.

این حادثه با توجه به شکست قبلى قریش در جنگ بدر و عزادار شدن آنها در مرگ کشتگان و بزرگان خویش، آنان را در انتقام گرفتن از مسلمانان و ایجاد امنیت در راه تجارتى خود مصممتر ساخت و مقدمات یک جنگ خونین دیگر و حمله به مدینه را فراهم نمود.

قریش تنها راه نجات خود را از این محاصره اقتصادى و جبران شکستهاى گذشته در آن دیدند که تمام قواى خود را در یک جا متمرکز ساخته و هر چه را در اختیار و امکان دارند به کار برده و ضربه محکمى به مسلمانان و پیروان پیغمبر اسلام بزنند.

منبع:

http://www.hawzah.net/Per/E/do.asp?a=ECCCCBO.htm